De wetswijziging van het seksueel strafrecht is een belangrijke stap in de strijd tegen seksueel geweld waar men de laatste jaren sterk op inzet.
Doordat het gedateerde strafwetboek (1867) onvoldoende rekening hield met nieuwe vormen van criminaliteit en maatschappelijke ontwikkelingen op dit vlak, heerste er een gevoel van straffeloosheid bij slachtoffers.
Slachtoffers die al hun moed bijeen raapten om klacht neer te leggen bij de politie voelden zich vaak nog beroerder wanneer zij bericht kregen dat hun dossier geseponeerd werd omwille van onvoldoende bewijs.
Regelmatig spreken wij met onthutste slachtoffers die zich afvragen of de dader hier dan zomaar mee is weggekomen, of de politie hen niet heeft geloofd, of ze iets verkeerd hebben gedaan? Voorzichtig proberen wij dan uit te leggen dat het Openbaar Ministerie voldoende bewijs moet hebben om iemand daadwerkelijk voor de rechtbank te dagen.
Strafbare gedragingen worden strenger bestraft
De wetswijziging, goedgekeurd door de Kamer op 18 maart 2022, probeert op deze verschillende heikele punten een antwoord te bieden door bijv. de strafbare gedragingen strenger te bestraffen (vb. de maximum straf voor verkrachting zonder verzwarende omstandigheden werd opgetrokken van 5 naar 10 jaar) en de omschrijving van bepaalde begrippen (zoals aanranding van de eerbaarheid en verkrachting) aan te passen.
Het is nog wachten op de publicatie van de nieuwe wet in het Belgisch Staatsblad alvorens deze van kracht wordt.
Wat is “toestemming”?
In de nieuwe wetgeving staat het begrip “toestemming” centraal.
Hierbij wordt de klemtoon gelegd op de “vrije wil” van het slachtoffer, de context van de zaak en het feit dat men toestemming op elk moment kan intrekken.
Verder wordt uitdrukkelijk gesteld dat er geen sprake kan zijn van toestemming als het slachtoffer geen weerwerk biedt omdat deze onder invloed is, slaapt, e.a.
Seksuele meerderjarigheid
Er wordt ook een uniforme leeftijd van seksuele meerderjarigheid ingelast.
Het uitgangspunt is dat minderjarigen onder de 16 jaar niet uit vrije wil kunnen toestemmen. Let wel: jongeren tussen de 14 en 16 jaar kunnen toch mits onderlinge toestemming seksuele betrekkingen hebben, als het leeftijdsverschil met de andere persoon niet meer dan 3 jaar bedraagt.
Bent u het slachtoffer van seksueel geweld, of andersom: dient u zich voor dergelijk feiten te verantwoorden?
Een advocaat staat soms aan de kant van het slachtoffer, soms aan de kant van de dader.
Dergelijke dossiers zijn in elk geval zeer delicaat en hebben een grote impact, zowel voor het slachtoffer als voor de dader.
Tijdig juridisch advies inwinnen, is dan ook aan te moedigen.
Heeft u concrete vragen? Dan kunt u steeds bij ons terecht.
Victoria Roddi
ConSenso-advocaat